JULES VERNE TARAFINDAN YAZILAN ‘’LE TOUR DU MONDE EN QUATRE- VINGTS JOURS’’ ADLI ROMANIN TÜRKÇE ÇEVİRİLERİNİN EREK ODAKLI ÇEVİRİ KURAMI EŞLİĞİNDE VE ÇEVİRİ STRATEJİLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ
Anahtar Kelimeler:
Le Tour Du Monde En Quatre- Vıngts Jours Romanı, Erek (Hedef) Odaklı Çeviri Kuramı, Çeviri, Çeviri StratejileriÖzet
Bu çalışmada, Jules Verne tarafından yazılan “Le Tour Du Monde En Quatre- Vıngts Jours’’ adlı romanın üç ayrı çevirisinde çevirmenlerin çeviri yaparken yaralandıkları stratejiler incelenmiştir. Çalışmamızın amacı, çevirmenlerin aynı esere yaklaşımlarının ne ölçüde değiştiğini ve hangi durumlarda ne tür stratejiler kullandıklarını saptamaktır. Türkçe çeviriler karşılaştırmalı olarak incelenmiş, çevirmenlerin kaynak metin ile hedef metne yaklaşımları kullandıkları stratejilerden yola çıkılarak tespit edilmiştir. Çalışmada, çevirmenlerin çeviri yaparken kaynak metinde iletilmek istenen mesajı hedef metne hangi şekilde aktardığı Gideon Toury tarafından geliştirilen Erek (Hedef) Odaklı Çeviri Kuramı çerçevesinde ele aldığımız eserin bölüm başlıklarının metin çözümlemesi yapılmıştır. Toury’nin kuramında belirttiği öncül normlara göre, ele aldığımız her üç çeviri metninin kimi yerde kaynak metne bağlı kimi yerde de hedef metne yakın olduğu tespit edilmiştir. Çeviri 1’i kaynak metne bağlılığından dolayı “yeterli çeviri” olarak; çeviri 2’de hedef metne uygunluğundan dolayı “kabul edilebilir çeviri” olarak belirtilebilir. Çeviri 3’de ise bölüm sayıları ve başlıkları kaynak metinle uyuşmadığından dolayı herhangi bir tespit yapılamamıştır. Çeviri 1’de ve çeviri 2’de ekleme, çıkarma, değiştirme, yorumlama, yerlileştirme, öykünme, birebir ve uyarlama stratejilerinin kullanıldığı tespit edilmiştir.
Referanslar
Aksoy, N. B. (2002). Geçmişten Günümüze Yazın Çevirisi. Ankara: İmge Kitabevi.
Baker, M. (1992). In Other Words: A Coursebook On Translation: USA and Canada: Routledge.
Boztas, İ., Çoskun, H. (2002). Çevirmenin El Kitabı. Ankara: Hacettepe.
Cirit, S. N. & Arkan, Z. (2023) Antonıe De Exupery’nin “Küçük Prens” Eserinin Türkçe Çevirilerinin Erek Odaklı Çeviri Kuramı Bağlamında Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi, International Journal of Social Sciences 7(4) 133-148.
Darwish, A. (1999). Towards A Theory of Constraints in Translation.
Delibaş, H. (2023) Vocational foreign language teaching and translation activity in the Ottoman Empi-re: The case of dragomans. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (37), 1484-1493. DOI: 10.29000/rumelide.1406980.
Delibaş, M. & Delibaş, H. (2019). “Veba” Adlı Eser İle Türkçe Çevirilerinin Karşılaştırmalı Çözümlen-mesi, International Journal of Languages’ Education and Teaching 5(3), 568-578.
Gürçağlar, Ş. T. (2014). Çevirinin ABC’si. 2. Baskı İstanbul: Say yayınları.
Güzeler, F. B. ve Arkan, Z. (2022). Zekeriyyâ Tâmir‟in El-Aʿdâʾ adlı öyküsünün Türkçe çevirisinde de-yiş kaydırmaları. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(4), 1241-1252.
Odacıoğlu, C. ve Barut, E. (2018). Çeviri Usul, Strateji Ve Yöntemleri Üzerine Bir Derleme: Tarih Oku-lu Dergisi (34), 1363-1392.
Özcan, O. (2020). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının Frankofon Dünyasındaki Bir Elçisi: Çevir-men.
Raková, Z. (2016). Çeviri Kuramları. (Y. Polat, Çev.) Ankara: Çevirmenin Yayını.
Suçin, M. H. (2013). Öteki Dilde Var Olmak. İstanbul: Say Yayınları.
Toury G.(1985). A Rationale for Descriptive Translation Studies in T.Hermans (Ed.), The Manipulation of Litterature, 16-42,London-Sydney:Croom Helm.
Verne, J. (1873). Le Tour Du Monde En Quatre-Vıngts Jours .Édition du groupe «Ebooks libres et gratuits »
Verne, J. (2016). Seksen Günde Devr-i Alem. (P. Güzelyürek, Çev.). İstanbul: İthaki
Verne, J.(2017). Seksen Günde Dünya Turu (Dalar. Y. Çev). Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Verne, J.(2019). Seksen Günde Devriâlem (Aydoğan.A, Çev.)Ankara: Arkadaş Yayınevi. Verne, J.(2019). 80 Günde Devriâlem. Ankara: Bilgi Yayınevi
Yalçın, P. (2015). Çeviri Stratejileri Kuram Ve Uygulama. Ankara: Grafiker Yayınları
Yalçın, P. ve Şahin, Ş. (2017). Moliere’in “Cimri” adlı eseri ile Türkçe çevirilerinin karşılaştırmalı çö-zümlemesi: International Journal of Language Academy Volume 5/6, 1-11.
Yalçın,P ve Özcan,, O.(2013). Çeviri Stratejileri ve İşlemleri Açısından Uyumsuz (Absürd) Bir Oyunun Türkçe’ye Çevirilerinin İncelenmesi : “Le Roi Se Meurt ” . 13. Uluslararası Dil, Yazın ve Deyişbi-lim Sempozyumu: Basit Üslup
Yazıcı, M. (2007). Yazılı Çeviri Edinci. İstanbul: Multilingual.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 TÜRKERİ DERGİSİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
